ALES Mantık Konuları ve Soru Dağılımı

ALES sınav içeriği olarak Sayısal ve Sözel olmak üzere iki alanı kapsamaktadır. Sınava girecek adayların karşısına Sayısal Mantık ve Sözel Mantık soruları da gelecektir.  ÖSYM, puan hesaplama esnasında göz önünde bulundurduğu alan katsayılar ve eleyici sorular olması nedeniyle Mantık sorularını doğru cevaplamak sınavda rakiplerinizden bir adım önde olmanızı sağlayacaktır.  ALES Nedir? ALES Mantık Konularında Nasıl Başarı Sağlayabiliriz? ALES Sayısal Konuları ve Soru Dağılımı Nasıldır? sorularının cevapları ile ALES Mantık konuları için ihtiyacınız olan tüm bilgileri bu yazımızın içeriğinde bulabilirsiniz.  

ALES Nedir?

Akademik Personel ve Lisansüstü Eğitim Giriş Sınavı (ALES) , ÖSYM tarafından her yıl, yılda 3 defa düzenlenen yüksek lisans ve doktora eğitimi almak isteyen ve akademik kadrolara yerleşebilmeleri için başvuracakları kurumlardan puan almaları istenen bir sınavdır. ALES, içerik olarak adayların Matematik ve Türkçe temelli farklı zihinsel yetilerini, bunlardan öncelikli olarak sıralama, analiz etme, çözümleme, yorumlama ve son olarak sayısal ve sözel mantık soruları ile mantıksal akıl yürütme becerilerini test etmektedir. 

ALES, daha önceki yıllarda Sayısal-I -II ve Sözel- I-II olarak bölümlere ayrılmaktaydı. Sınava giren adaylar alanlarına yönelik Sayısal -I /Sayısal- II ve Sözel – I / Sözel – II  testlerinden uygun kombinasyonları çözmeliydi.  2017 yılı itibariyle ALES içeriği değiştirildi. Sınav, 4 testten Sayısal ve Sözel olmak üzere 2 teste düşürüldü. Bununla birlikte toplam 160 soru içermekteydi ancak adaylar 120 sorudan sorumluydu. Güncel olarak adaylar, istedikleri puana ulaşabilmek için artık sadece  100 soru ve sayısal ve sözel alandan oluşan sınavda,  kat sayıları göz önünde bulundurarak soru çözmektedirler.

Yapılan değişikle ayrıca ALES Sınav Süresi 180 dakikadan 150 dakikaya düşürülmüş ve toplam sınav soru 160 soru yerine 100 soru olarak belirlenmiş ve ALES sınav geçerlik süresi de 3 yıldan 5 yıla uzatılmıştır.


ALES’te istenen başarıyı gösteren adaylar ALES sonuçları ile lisansüstü eğitim başvuruları yapabilmektedir. Bunun yanı sıra adaylar sınav sonuçlarını Öğretim Görevlisi ve Araştırma Görevlisi kadrolarına başvuruda da kullanabilmektedirler. Ek olarak devlet ya da özel kurum ve kuruluşların sağladığı burslu lisansüstü programları ile yurt dışında eğitim alacak adayların seçiminde de yine ALES sonucu göz önünde bulundurulmaktadır.


ALES sonucunun %50’si doktora ve yüksek lisans başvuruları için istenmektedir. Tezsiz yüksek lisans başvuruları ile doktora mezunuyken yüksek lisans veya doktora eğitimi başvuruları ALES puanı gerektirmez. Tezli Yüksek Lisans ile doktor programları ise en az 55 puan almanızı şart koşmaktadır. Lisan mezunu olup doktora programlarına başvuracak adaylar ise asgari olarak talep edilen 80 puanı karşılamalıdır. Alınan ALES puanı 5 yıl boyunca geçerlidir.


Yıl içinde 3 ALES düzenlenmektedir bunlarda bir tanesi ilkbahar döneminde ve diğer ikisi de sonbahar döneminde (biri kış aylarında olmak üzere) yapılmaktadır. Yıl içerisinde gerçekleşen tüm sınavlara girebilir ve başvuru yaparken geçerliliği bulunan en yüksek puanlı ALES sonuç belgesini ilgili kurumlara iletebilirsiniz.


ALES, sayısal ve sözel olmak üzere iki alanı içermektedir. Sayısal soruları Matematik konularından oluşur. Sözel alanda ise Türkçe konularını içeren sorular sorulmaktadır. Sınav toplamda 100 sorudur ve 2 saat 30 dakika (150 dakika) sınav süresi bulunmaktadır.

ALES Puan Türleri Nelerdir?

ALES: sayısal, sözel ve eşit ağırlık olarak 3 puan türünden oluşan bir sınavdır.


Doktora ve yüksek lisans eğitimi için ve akademik kadrolara yapılan başvurularda istenen puanı karşılamak adayların görevidir. Bu nedenle adaylar sınavda alanlarına uygun bölümler çözerek istedikleri puana ulaşırlar.


Her bir puan türüne için ayrı katsayılar bulunmaktadır. Katsayı tablosuna ise aşağı iletildiği gibidir.

ALES	SAYISAL	SÖZEL
Sayısal	0,75	0,25
Eşit Ağırlık	0,50	0,50
Sözel	0,25	0,75

ALES Puan Hesaplama

Ham puan elde edilirken; adaylar tarafından cevaplanan ALES sayısal ve sözel alan sorularından doğru cevap verilen sorular ile yanlışlar toplanır ve doğru cevap sayısından yanlış cevapların %25’i çıkarılır. 

Son aşamada ağırlıklı puanlar hesaplanır. Yüz puan üzerinden ALES puan hesaplama işlemi aşağıda görseli bulunan formül ve değerlerle yapılmaktadır. ALES puanı daha sonra alanlara göre (ALES Sayısal, ALES Eşit Ağırlık ALES Sözel puanları) düzenlenir.            



   

ALES Mantık Sorularına Nasıl Çalışılır?  

ALES Sayısal Mantık Sorularına Nasıl Çalışılır?

ALES Sayısal alan sorularının üçte birini oluşturan sayısal mantık soruları öğrenciler tarafından en çok hata yapılan kısımdır. Bu soru tipinin bu kadar zorlamasının nedeni belli başlı formüle dayalı net bir çözümü olmamasından kaynaklanır. İyi derecede matematik bilen birçok öğrenci mantık sorularını cevaplarken zorlanmamaktadır. Sayısal mantık sorularını çözerken ilk aşamada anlamsız ve gereksiz duran ikinci derece verileri sorunun başında daha sonra kullanılmak üzere ayırmak ve sorunun püf noktasını görebilmek için sorudan korkmadan dikkatle incelemek gerekir. Bu soru çözüm stili ancak bol alıştırma yapılması durumunda gelişecektir.


Sayısal mantık soruları için karşınıza farklı farklı birçok soru gelebilmektedir. Sorular belli başlı konu başlıklarında gruplandırılır. Bunun dışında soruların çözümü detaylı konu anlatımı şeklinde değil örnek soru çözümleri üzerinden ilerlemektedir. Sayısal Mantık sorularında her sorunun kendine özel bir çözümü bulunmaktadır.  

ALES Sayısal mantık soruları sınava giren adayların üç boyutlu düşünme ve yargılama yeteneğini ölçmeye dayalıdır.  Sayısal mantık sorularının çözümü üç aşamada gerçekleştirilmelidir:  


1) Öncelikle mantık sorularını çok dikkatli okumalısınız. Size sunulan bilgi ve bu bilgi ile ne yapmanız gerektiğini anlatan kısımları ayırt etmelisiniz.

2) Sunulan bilgi ve yapmanız gerekenleri matematik formüllerine, tablolara veya grafiklere dökmeniz örneğin yazılı bir metni daha net ve hızlı kavramanıza yardımcı olacaktır.

3) Bütün bu hazırlıklardan sonra sorunun çözümü yapılmalıdır.


Tüm bu süreç 150 dakika ile sınırlı bir sınavda sizin için uzun gelebilir. Daha hızlı olmanız beklenmektedir. 


Muhakeme gücü ve pratiklik bekleyen bu soru tiplerinde yazılı metinleri anlamanız gereken sorular için okuma alıştırması soruların daha hızlı çözümlenmesine yardımcı olur. Bunun yanında en çok önerilen çalışma yöntemi bol bol soru çözümü yapmanız çok önemlidir.


ALES Sayısal Mantık sorularının çözüm yöntemlerini uzman desteği ile öğrenmek için Online ALES Sayısal Mantık eğitimlerimize göz atabilirsiniz.    

ALES Sözel Mantık Soruları Nasıl Çözülür?  

Sözel mantık soruları, okuduğunu anlamaya ve yorumlamaya dayalıdır. Soru içinde verilen açıklama ve belirlemeniz gereken öncüller değişkenler sorunun çözümünde oldukça büyük bir rol oynamaktadır.


Okuma ve anlama üzerine olan bu sorular sınavda büyük bir hız kaybına neden olur. Bu nedenle diğer sözel alan sorularından sonra çözülmesi 150 dakikalık sınav süresi içinde zaman kaybını asgariye düşürmektedir.  


Her bir soru birbirinden farklı görünmektedir. Ancak sınava çalışırken sözel mantık sorularından ne kadar çok alıştırma yaparsanız soruların genelde  aynı temeller üzerinde oluşturulduğunu fark edebilirsiniz. Böylece benzer sorulara nasıl bir yöntem uygulamanız gerektiğinizi kavramak, çözdüğünüz alıştırma arttıkça daha kısa zaman almaya başlayacaktır. Farklı soru tipleri ile karşılaşmak için çok soru çözmeli hatta aynı soruları yeniden çözmeniz bile pratikliğinizi arttıracaktır.    


ALES Sözel Mantık soruları büyük oranda tablo oluşturularak çözülmektedir. Tablo dışında değişkenler arasındaki bağlantıyı kurarken kolaylık sağlayacak simgeleme yöntemi de kullanılmaktadır. ALES Sözel Mantık sorularını çözerken genel hatları ile aşağıda iletilen maddeleri takip etmek size yardımcı olacaktır.         

1) Sorunun üst kısmında verilen öncülleri değerlendirerek bir tablo oluşturmalısınız.        
2) Daha sonra adım adım verilen bilgileri tablo üzerinde yerleştirip, işaretleme yapmalısınız. 
3) İşaretleme işlemi esnasında kesin bilgileri tabloya yerleştirmelisiniz. Diğer değişkenlerle alakalı bilgileri ise tablo haricinde bir yere not alabilirsiniz.
4) Sorudan çıkarımını yaptığınız tüm veriler tablonun tamamını doldurabilirsiniz. Ancak tabloyu doldurmaya odaklanmaz zaman kaybettirecektir. Sadece ihtiyacınız olan kısımları doldurup şıklar üzerinden devam etmelisiniz.


Sözel mantık sorularını çözerken öncelikle değişkenleri belirlemeniz gerekir. Bu değişken saat, haftanın günleri şehir veya insan isimleri olabilir. Bu verileri kodlayarak tablo oluşturabilirsiniz. Öncüllerde verilen değişkenleri değerlendirerek tablo oluşturabilirsiniz.

ALES Sözel Alan sorularını çözerken karşınıza gelen mantık soruları için nasıl tablo oluşturacağınızı, öncüller ve değişkenler nasıl ilişki kurmanız gerektiğini ve daha önce ÖSYM sınavlarında (DGS, ALES vd.) sorulmuş ve daha sonraki sınavlarda karşınıza gelebilecek yapı olarak benzer soru tiplerinin nasıl çözeceğini öğrenmek için Online ALES Sözel Mantık eğitimlerimizi inceleyebilirsiniz.  


Sözel mantık soruları kısıtlı zaman içerisinde çözülmediğinde zihin çalıştırıp dikkat arttırıp bağlam kurma yeteneğini geliştiren sorulardır. Ancak sınav içerisinde ayırmanız gereken sürenin az olması nedeniyle mutlaka yukarıda iletilen yöntemlerle soruları çözerek ve bol bol alıştırma yaparak başarıya ulaşabilirsiniz.

ALES Mantık Konuları Nelerdir? ALES Mantık Soru Dağılımı Nasıldır?  

ALES Mantık Konu Dağılımı

ALES sınav içeriğinde 100 adet soru bulunmaktadır. ALES Sayısal alanda 50 adet Matematik Sorusu ve ALES Sözel alanda ise 50 adet Türkçe Sorusu bulunur. Ayrıca ALES Sayısal alanında karşınıza gelecek 50 Matematik sorusundan 14-15 soru ALES Sayısal Mantık olarak yine 50 Türkçe sorusundan ortalama 8 soru ALES Sözel Mantık soruları olarak karşınıza gelmektedir. Yüzde oranında değerlendirildiğinde Sayısal Alanda sorulan soruların ortalama %30’u sözel alanda ise %15-16’sı mantık sorusudur.


ALES’e girecekler için ALES Sayısal Konuları ve Soru Dağılımı ve ALES Geometri Konuları ve Soru Dağılımı yazımızı ve ALES Sözel ve ALES Eşit Ağırlık alanları hakkında aklınıza takılanları cevaplayan ALES Sözel Konuları ve Soru Dağılımı ile ALES Eşit Ağırlık Konuları ve Soru Dağılımı yazılarımızı incelemenizi öneririz.


ALES sayısal mantık konuları ve soru dağılımı aşağıda iletildiği gibidir:  

1.       Grafik yorumlama ve tablo okuma
2.       Şekil yetenek ve sayı dizileri
3.       Mantıksal muhakeme problemleri


ALES sözel mantık konuları ve soru dağılımı ise:

1.       Şifreleme, Şifre Çözümleme
2.       Sözel Akıl Yürütme ve Sözel Zekaya Dayalı Problem Çözme   

ALES Mantık Soru Dağılımı Nasıldır?

ALES sayısal ve sözel mantık soruları sınavda karşımıza grafik okuma, sayı dizileri ve mantıksal muhakeme problemleri, sözel akıl yürütme ve şifreleme olarak karşınıza çıkmaktadır. Sayısal alanda en çok sayı dizileri zaman kaybettirmektedir. Sözel alanda ise ikiden fazla değişkeni olan soruların çözümlerinin vakit aldığını söyleyebiliriz. Geçtiğimiz yıllarda düzenlenen sınavlarda mantık soruları incelediğinde genelde belli başlı soru tipleri ya da aynı çözüm yöntemi içinde kategorileme yapabileceğimiz sorular karşımıza gelmektedir.

ALES Mantık konularından karşınıza gelebilecek olan bazı konuların soru dağılımını görebilirsiniz. Aşağıdaki listede verilen her konu yıl içinde düzenlenen tüm Akademik Personel ve Lisansüstü Eğitimi Giriş Sınavı’nda karşınıza gelmeyebilir. İnceleyeceğiniz tablo ALES Mantık konuları için bir ortalama soru sayısı iletmektedir.

Sayısal Mantık / 14-15 soru

a. Grafik Yorumlama ve Tablo Okuma 2-3 soru.
b. Şekil Yetenek ve Sayı Dizileri - 3-4 soru.
c. Mantıksal Muhakeme Problemleri - 8-10 soru.

Sözel Mantık / 8 soru