ALES Katsayıları Nelerdir?

ALES, akademik kariyer yapmak isteyen lisans programlarında mezuniyet aşamasında ya da mezun olduktan sonra lisansüstü eğitim başvuruları için öncelik vermeleri gereken bir sınavdır. ALES puanını içeren ALES sınav sonuç belgesi ile adaylar lisansüstü eğitimlerine başlayarak akademik kariyer hedeflerini gerçekleştirebilir ya da lisansüstü eğitimlerini tamamlamış halde bulunuyorlarsa ALES puanları ile direkt olarak Araştırma Görevlisi ve Öğretim Görevlisi kadrolarına başvurabilirler.

Ülkemizde birçok kişinin akademik kariyer hedefi olduğu göz önüne alındığında adayların başvuru şartlarından biri olan ALES puanını yüksek tutması önemlidir. Genelde tezli yüksek lisans ve yüksek lisansını tamamlayıp doktoraya başvuranlar için en az 55 puan, lisans programlarında mezun olup direkt doktoraya başvuranlar için en az 80 puan ve Araştırma Görevlisi, Öğretim Görevlisi gibi kadrolara başvurmak için ise en az 70 puan istenmektedir. Adayların, diğer başvuru yapan adaylar arasında öne çıkması için iletilen asgari puanlardan daha fazla puan almaları gerekmektedir.

ALES sınav sonucunun yüksek olmasının önemi asıl olarak ALES puanının %50’den az olmamak koşuluyla başvurularda değerlendirmeye alınmasından kaynaklanır. Böyle büyük bir oranda değerlendirilmesi adayların ALES’e yönelik çalışırken daha ciddi olması ve sınav işleyişine hakim olması gerektiğini gösterir.

ALES Sınav İçeriği Nasıldır?

ALES sınav içeriği bakımından sayısal ve sözel olmak üzere iki testten oluşur. Sayısal testinde matematik soruları ve Sözel testinde ise Türkçe soruları sorulmaktadır. Toplam soru sayısı yüz adettir. Her bir testte eşit sayıda soru (50/50) mevcuttur. Sayısal testinde temel kavramlar, rasyonel sayılar, kümeler, oran-orantı, problemler olasılık gibi bilgi ve formül isteyen soruların yanında grafik yorumlama ve tablo okuma, şekil, yetenek ve sayı dizileri, mantıksal muhakeme problemlerini içeren syaısal mantık soruları bulunmaktadır. Sözel testinde ise sözcük ve cümlede anlam, anlatım bozuklukları sorularının yanı sıra ağırlıklı olarak paragraf soruları ve ek olarak şifreleme, şifre çözümleme sözel akıl yürütme ve sözel zekaya dayalı problem çözme soru tiplerini içeren sözel mantık soruları bulunmaktadır.

Tüm bu sorular için ÖSYM’nin belirlediği ALES sınav süresi 150 dakikadır. Ayrıca ALES sınav sonuçlarının açıklandıktan sonra 5 yıl boyunca başvurularda geçerliliği bulunmaktadır.

ALES Puan Türleri Nasıl Hesaplanır?

ALES puanları hesaplanırken üç farklı puan türü üzerinden sınav sonuç belgelerine yansıtılmaktadır. Bunlar ALES sayısal puan türü, ALES sözel puan türü ve ALES eşit ağırlık puan türüdür. Tek bir sınav sonucunda bu puan türlerinin hepsini görebilirsiniz. Puan türleri hesaplanırken ÖSYM’nin takip ettiği aşamaları şu şekilde özetleyebiliriz: Öncelikle hem sayısal hem sözel testi için doğru ve yanlış sorular ayrı ayrı toplanır. Daha sonra her bir test için adayların doğru cevaplarından yanlış cevap sayılarının dörtte biri çıkarılır ve ham puanlar elde edilir. Ham puanlar hesaplandıktan sonra sınava giren tüm adayların ham puanlarının ortalama ve standart sapması ayrı ayrı hesaplanacak ve ortalaması 50 olan ve standart sapması 10 olan puanlara dönüştürülecektir. Bu şekilde her bir aday için sayısal ve sözel standart puanlar (SP) hesaplanacaktır. Daha sonra standart puanlar kullanılarak her aday için sayısal ağırlıklı, sözel ağırlıklı ve eşit ağırlıklı olmak üzere 3 adet ağırlıklı puan (AP) hesaplanacaktır. Ağırlıklı puan hesaplanmasında testlerin ağırlıkları /ALES katsayıları; ALES Sayısal Katsayıları, ALES Sözel Katsayıları ve ALES Eşit Ağırlık katsayıları ayrı ayrıdır.

ALES Katsayıları Nedir?

2017 sonbahar dönemi ALES’e kadar puan türleri hesaplanırken kullanılan test ağırlıkları farklıydı. Bu ilettiğimiz dönem itibariyle ALES’te sınav içeriği, sınav süresi, geçerlilik süresi ve katsayılar bazında kalıcı değişiklikler yapıldı. Sınav 2017 sonbahar dönemi öncesinde 4 testten oluşuyordu. Bunlar Sayısal 1, Sayısal 2, Sözel 1 ve Sözel 2 şeklindeydi. Her bir testte 40 soru bulunuyordu. Sınav 180 dakikaydı ve adaylar puan türlerine göre üç testten yani 120 sorudan sorumluydular. Güncel ALES sınav sisteminde Sayısal ve Sözel olmak üzere iki test var adaylar her iki testten de sorumlular. Her bir testte 50 soru var ve sınav süresi 100 soru için 150 dakika olarak düzenlendi. Aşağıda her bir puan türü için ALES eski puanlama sistemi ve güncel puanlama sistemi bakımından nasıl değişiklikler yapıldığını inceleyebilirsiniz.

ALES Sayısal Katsayıları Nedir?

ALES Sayısal katsayıları 2017 sonbahar dönemi öncesinde Sayısal 1, Sayısal 2 ve Sözel 1 testlerine göre belirlenmekteydi. Buna göre eski ALES sisteminde katsayılar Sayısal 1 için 0,35, Sayısal 2 için 0,35 ve Sözel 1 için 0,30 olarak belirlenmişti. Yapılan değişikle bu katsayılar Sayısal testi için 0,75 ve Sözel testi için 0,25 olarak düzenlenmiştir.

ALES Sözel Katsayıları Nedir?

ALES Sözel katsayıları ise 2017 sonbahar dönem sınavı öncesinde adayların sorumlu olduğu Sayısal 1, Sözel 1 ve Sözel 2 testlerine uygulanıyordu. Eski ALES puanlama sisteminde katsayılar Sözel puan türü için ALES Sayısal 1: 0,20, Sözel 1: 0,40 ve Sözel 2: 0,40 olarak belirlenmişti. Güncel ALES puanlama sistemi ile katsayılar Sözel testi için 0,75 ve sayısal testi için 0,25 olarak değiştirilmiştir.

ALES Eşit Ağırlık Katsayıları Nedir?

Eski ALES puanlama sistemine göre ALES Eşit Ağırlık puan türü için değerlendirmeye alınan testler Sayısal 1, Sayısal 2 ve Sözel 1’di. Bu testlerin ağırlıklı puanlarının hesaplanması için Sayısal 1 0,40, Sayısal 2 0,20 ve Sözel 1 ise 0,40 test ağırlığına sahipti. Ancak ALES güncel puanlama sistemi ile bu katsayılar Sayısal testi için 0,50 ve Sözel testi için 0,50 olarak eşit bir dağılım gösterecek şekilde düzenlenmiştir.


ALES puan türleri hesaplanırken yukarıda iletilen puan türü hesaplama yönteminde yine yukarıda iletilmiş her alan için farklı farklı bulunan katsayılar kullanılarak aşağıda ileteceğimiz formül ile 100 üzerinden aday puanlarına dönüştürülmektedir. Eski ve güncel ALES puanlama sisteminde katsayılar değişmiş fakat formül aynı kalmıştır.